تزریقات داخل مفصلی و بافت نرم کاربرد تشخیصی و درمانی آن

تزریقات داخل مفصل، یک روش درمانی است که جهت کاهش درد و التهاب در مفصل، داروها به صورت مستقیم توسط سرنگ به محل مشکل وارد می‌شوند. استفاده از این روش با هدف ارتقای کیفیت زندگی بیماران مفصلی و بهبود علائم آنها صورت می‌گیرد. در ابتدا استروئیدها به عنوان اولین داروهای مورد استفاده در این روش بودند. با گذر زمان، داروهای متنوعی مانند بی حس کننده‌های موضعی، هیالورونیک اسید و حتی بوتاکس نیز به کار گرفته می‌شوند. هر یک از این داروها ویژگی‌ها و اثرات متفاوتی دارند که بسته به نوع مشکل مفصلی، پزشک ممکن است ترکیبات مناسب را انتخاب کند.

استفاده از درمان تزریق داخل مفصلی و بافت نرم زمانی پیشنهاد می‌شود که روش‌های درمانی متداول مانند مسکن‌ها، ضدالتهاب‌های خوراکی و فیزیوتراپی به تنهایی به دلیل عدم کارآمدی یا مؤثر بودن نتایج، کارایی لازم را ارائه ندهند. این روش به عنوان یک گزینه مؤثر برای کاهش علائم مشکلات مفصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تزریق داخل مفصلی زمانی که سایر روش های درمانی محافظه کارانه مانند مسکن ها، ضد التهاب های خوراکی و فیزیوتراپی اثربخش نبودند انجام می شود.

انواع تزریقات داخل مفصلی

برای کاهش درد تزریقات داخل مفصلی متفاوتی شامل موارد زیر استفاده می شود:

• استروئید ها : این دارو با کاهش التهاب مفاصل درد را کاهش میدهد. استروئیدها با مهار تولید سلول های التهابی که در آسیب حاد و حالت های مزمن ایجاد می شوند، عمل می کنند. تزریقات مفصلی غالبا برای درمان آرتروز، نقرس حاد و روماتیسم مفصل زانو (روماتوئید آرتریت) استفاده می شوند.
• هیالورونیک اسید: این مواد یک ماده طبیعی در مایع مفصلی است که باعث روان سازی و حرکت آسان مفصل می شود. در آرتروز این مایع به سرعت از بین می رود که این شرایط باعث بدتر شدن اوضاع می شود. تزریقات داخل مفصلی با هدف افزایش روان سازی مفصل، کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی مفصل انجام می شود. نتایج مطالعات بالینی در مورد اثربخشی هیالورونیک اسید متفاوت است.
• بی حس کننده های موضعی: این مواد گاهی پس از جراحی های آرتروسکوپی جهت کاهش درد، داخل مفصل تزریق می شوند.
• تزریق بوتاکس: بوتاکس باعث کاهش قابل توجه درد در بیماران با آرتروز پیشرفته می شود.
• PRP (پلاسمای غنی از پلاکت): این ماده از خون کامل تهیه شده و حاوی پلاکت (سلول های خونی لخته ساز) و قسمت مایع خون یعنی پلاسما است. تزریق داخل مفصلی PRP باعث کاهش درد و التهاب و بهبود عملکرد فیزیکی در افراد دچار آرتروز با مکانیسم بازسازی کلاژن موجود داخل مفصل می شود.

انواع تزریقات در بافت نرم

• تزریقات بافت نرم جهت درمان مشکلات مفصل اصطلاحی است که برای وارد کردن مستقیم یک دارو به مفصل با هدف کاهش درد استفاده می شود.
• کورتیکواستروئید ها(استروئیدها) اولین دارویی بودند که برای این هدف استفاده شدند.
• سایر داروهایی که اکنون استفاده می شوند شامل بی حس کننده های موضعی، هیالورونیک اسید و حتی بوتاکس هستند.

مزایای تزریقات مفصلی و بافت نرم

• با استفاده از تزریق داخل مفصلی و بافت نرم، پزشکان مطمئن می‌شوند ‌که آیا درد ناشی از التهاب در مفصل مورد‌نظر است یا علت دیگری دارد.
• پس از انجام تزریق داخل مفصلی با کاهش التهاب سینوویال، درد نیز کاهش می‌یابد و پس از آن انجام فیزیوتراپی یا نرمش در منزل جهت تقویت عضلات ممکن می‌شود.
• روشی برای کاهش درد و التهاب و مدیریت علائم ناشی از این بیماری‌ها و کمک به ترمیم مفاصل است.

تزریقات تشخیصی مفاصل و بافت شامل چه مواردی است؟

انجام تزریق های داخل مفصلی در بیماریهای مختلف مانند ساییدگی، بیماریهای التهابی و تروما جهت درمان یا کنترل درد و التهاب مانند مفاصل اینتر فالنژیال ((interphalangeal، مچ پا و دست، زانو و ارنج، شانه و هیپ (hip)، ساکروایلیاک (sacroiliac)، فاست (facet)، اکرومیوکلاویکولار (acromioclavicular)، استرنوکلاویکولار (sternoclavicular)، تمپورومندیبولار (temporomandibular)
در بعضی موارد برای اطمینان از تزریق در مفصل مورد نظر نیاز به انجام تزریق زیر گاید داریم، مانند مفصل هیپ، SI، facet ، TM joint .

تزریقات درمانی مفاصل و بافت نرم شامل چه مواردی است؟

1. تزریق نقاط ماشه ای (trigger point)
2. تزریق بورس (bursa) درانواع بورسیت ها : pes anserine, subdeltoid, ischial, trochanteric و...
3. تزریق اطراف تاندون در انواع تاندینیت ها (tendonitis) مانند: De Quervain, tennis elbow, golf elbow و ...
4. تزریق اطراف لیگامانهای آسیب دیده در انواع ligament sprain مانند: ankle sprain و ...
5. تزریق داخل عضلانی زیر گاید فلوروسکوپ در عضلاتی مانند : psoas, piriformis, quadratus lumbrum

روشهای تزریقات تشخیصی و درمانی داخل مفصلی

تزریق مفصل معمولاً با استفاده از تصویربرداری اشعه ایکس هدایت می‌شود. قبل از عمل، برای کمک به آرامش بیمار از طریق IV به او دارو می‌دهند. سپس بیمار روی میز اشعه ایکس دراز می‌کشد و متخصص بی‌حسی موضعی روی پوست ناحیه تزریق قرار می‌دهد. برای کمک و هدایت دقیق پزشک هنگام تزریق، تزریق ماده حاجب انجام می‌شود.

روشهای تزریقات تشخیصی و درمانی در بافت نرم

قبل از انجام تزریق در مفصل فرد بیمار، پزشک به وسیله الکل محل مورد نظر را ضدعفونی می‌کند. سپس با استفاده از دستگاه سونوگرافی، محل دقیق تزریق را مشخص می‌کند. بعد از مشخص کردن محل تزریق، پزشک سایز مناسب سرنگ تزریق را انتخاب می‌کند. بعد از انتخاب سرنگ، داروی کورتیرواستروئید با یک داروی بی‌حسی ادغام شده و به درون بافت تزریق می‌شود. تزریق باید به آرامی صورت گیرد و در صورت وجود هر گونه مقاومت توسط بیمار، پزشک اقدام به جا به جا کردن و چرخش سرنگ می‌کند. بعد از تزریق، سرنگ خارج شده و در صورت نیاز محل مورد نظر توسط پزشک بانداژ می‌شود.

عوارض تزریقات داخل مفصل

انتظار می‌رود که بدن واکنش یکسانی نسبت به تزریق تمام موادی که نام برده شد مانند کاهش درد، التهاب و جلوگیری از پیشرفت دژنراسیون از خود نشان دهد؛ اما در برخی موارد ممکن است بدن با عوارض غیر معمولی رو به رو شود که برخی از آنها به شرح ذیل می باشند:

• عفونت
• خونریزی محل تزریق
• تورم محل تزریق

هزینه تزریق مفصلی

هزینه تزریق مفصلی به فاکتور‌های مهمی چون شرایط بیمار، نوع تزریق، برند داروی تزریق، تعداد دفعات تزریق، حاد و مزمن بودن بیماری و هزینه تزریق توسط پزشک بستگی دارد.