متاتارسوس اداکتوس یا چرخش پنجه پا به داخل چه عارضه ای است؟

متاتارسوس گروهی از استخوان‌ها در قسمت میانی پا است. هر پا دارای پنج استخوان متاتارس است که هر کدام به فالانژ انگشتان پا متصل هستند. متاتارسوس اداکتوس به وضعیتی اشاره دارد که در آن استخوان‌های متاتارس به سمت وسط بدن می‌چرخند. این باعث تغییر شکل قابل ملاحظه‌ای می‌شود و هر دو پا اغلب تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

انواع

متاتارسوس واروس (Metatarsus Varus):

• عدم تصحیح خود به خود
• ثبات بد شکلی
• سابلوکساسیون (در رفتگی جزئی) متقارن مفصل تارسوماتاتارسال

متاتارسوس اداکتوس (Metatarsus Adductus):

• اصلاح خود به خود در سه ماهگی در %90 موارد
• انعطاف پذیری بد شکلی
• همراه با انقباضات بافت نرم داخلی پا

علت شناسی

علت متاتارسوس اداکتوس ناشناخته است، اگرچه تصور می‌شود که این بیماری با فشرده سازی داخل رحمی مشابه سایر مشکلات packaging، تورتیکولی و دیسپلازی رشد مفصل ران مرتبط است. مطالعات بر روی نمونه‌های جنین عوامل متعدد پاتولوژیکی را نشان می‌دهد که شامل انحراف داخلی cuneiform میانی سطح مفصلی دیستال، سابلوکساسیون مفاصل تارسوماتاتارس و انقباضات عضلانی است.

علائم و نشانه‌ها

اگر فرزند شما متاتارسوس اداکتوس دارد، ممکن است متوجه شوید که پای او دارای شکل خمیده است. قسمت جلویی پا (جلو پا) به سمت داخل بوده و ممکن است کمی زیر آن بچرخد. به نظر می‌رسد که قسمت داخلی پا شکاف خورده است، در حالی که قسمت خارجی پا بیشتر گرد است. با این حال، برخلاف پا چنبری، هیچ گونه افتادگی پا وجود ندارد.

به طور کلی نیازی به اشعه ایکس یا سایر مطالعات تصویربرداری نیست، زیرا طبق سابقه طبیعی در بیشتر موارد با وضوح خود به خود قابل مشاهده است. با این حال، با تغییر شکل مداوم و نمای تحمل وزن ایستاده یا شبیه سازی شده ممکن است شکل ذوزنقه‌ای cuneiform داخلی و انحراف داخلی متاتارس‌ها را نشان دهد.

درمان

• تمرینات کششی ممکن است در برخی موارد متاتارسوس اداکتوس توصیه شود. با این حال، این بیماری در اکثر کودکان به خودی خود برطرف می‌شود. گهگاه به درمان با گچ یا کفش مخصوص نیاز است.
• می‌توان انتظار داشت که تغییر شکل خفیف و منفعل تا 3 سالگی برطرف شود و تغییر شکل خفیف باقی مانده خوش‌خیم است. مهاربندی می‌تواند بین 6 ماهگی تا 1 سالگی مؤثر باشد.
• یک کارآزمایی تصادفی آینده‌نگر از گچ گرفتن در مقایسه با درمان ارتوتیک برای متاتارسوس اداکتوس مقاوم نشان داد که گروه ارتزی در اندازه‌گیری دوسویه ساق پا بهبود بیشتری داشته است. با این حال، بهبود ردپا و رادیوگرافی با هر دو روش بدون توسعه والگوس پشت پا مشاهده شد. برنامه ارتز نیاز به مشارکت بیشتر والدین داشته اما هزینه کمتری را شامل می‌شود.
• جراحی نیز به ندرت ضروری است، اما می‌تواند برای کودکان 4 ساله یا بزرگتر با بدشکلی شدید توصیه شود. روش‌های جراحی مختلفی برای تغییر شکل پا وجود دارد. همه آنها شامل برش برخی استخوان‌ها (استئوتومی) و سپس ثابت کردن آن‌ها با صفحات یا پیچ‌ها در موقعیت مستقیم‌تر است.

گچ گرفتن:

چند دوره گچ‌گیری برای اصلاح وضعیت پا انجام می‌شود. تعداد دفعات گچ‌گیری به شدت بدشکلی و سفتی پاها بستگی دارد. این قالب هر یک یا دو هفته یک بار عوض می‌شود. کودک پس از گچ گرفتن پا باید مدتی از بریس مخصوص (کفش متصل به میله) استفاده کند تا حالت اصلاح شده حفظ شود و پاها در موقعیت صحیح باقی بمانند و عارضه چرخش پنجه پا به داخل مجددا بازنگردد.

کفش طبی:

اگر گچ گرفتن پا مؤثر نبود، کفش‌های کف صاف با کفی طبی و قالب‌گیری شده برای نگه داشتن پنجه در جای درست تجویز می‌شود. کفش‌های کف صاف هیچ انحنایی در انتها ندارند. انواع کفش طبی (ارتز) باید به صورت سفارشی برای کودک مبتلا به بیماری چرخش پنجه پا به داخل ساخته شود.

بستن بریس:

کودک طبق دستور پزشک باید برای مدتی از ارتز کفش و میله برای حفظ وضعیت اصلاح شده و کشش استفاده کند، کودکانی که راه می‌روند غالباً تنها شب هنگام این ارتز را به پا می‌کنند. کفش ثابت نگه دارنده یا ارتز مچ پا را می‌توان فقط برای یک پا و به منظور کشش جلو و پشت پای سفت شده به کار برد.

عوارض

دستکاری و گچ گرفتن متوالی متاتارسوس اداکتوس می‌تواند منجر به ایاتروژیک والگوس عقب پا یا کجی شود. با خنثی و ثابت نگه داشتن پاشنه در حین دستکاری می‌توان از این امر جلوگیری کرد. پس از درمان جراحی، آزادسازی Abductor Halluces ممکن است به ایجاد هالوکس والگوس کمک کند.

پیش آگاهی از نوزاد مبتلا به متاتارسوس اداکتوس

متاتارس اداکتوس انعطاف پذیر تا 1-2 سالگی ادامه می‌یابد. در بیشتر موارد، پا به حالت عادی برمی‌گردد. در تعداد کمی از موارد، پا به طور متوسط بد شکل می‌ماند. در موارد نادر نیز پا حتی پس از درمان همچنان سفت و بد شکل خواهند ماند. همچنین احتمال ابتلا به دیسپلازی در مفصل ران در کودکان مبتلا به متاتارسوس اداکتوس بیشتر است.